nihookááʼ naaldeehii
Dahináanii Naaldeehii Bidoh Dahólónígíí Bikʼiiz Naakiígíí Bííghą́ą́stsʼǫǫd Dahólónígíí Bíígháán Dahólónígíí Biyaatsʼiin Dahólónígíí Bidił Daazdoígíí dóó Daʼałtʼoʼígíí Biishchʼid Dahólónígíí Náhookǫs biyaadi Hadahóólįįdígíí Bidił Daazdoígíí dóó Daʼalghałígíí Mąʼii Deinoolinígíí Shash
Shash bítááʼ łigaaígíí
(Shádiʼááhdę́ę́ʼ shash)
(Shádiʼááhdę́ę́ʼ dziłtah shash)

Ndaʼałkaahí bikʼehgo
Tremarctos ornatus
wolyé
Shádiʼááhjí Kéyah Dah Siʼánígíí
(Jeeshóóʼ Bidziiltah)
naaldeehii daʼalghałígíí
dóó daʼałchozhígíí

Shash bítááʼ łigaaígíí (éí doodaiiʼ éí Shádiʼááhdę́ę́ʼ shash) éí Dibénééz Bikéyahdi dóó Ałhidadiikʼą́ Dineʼé Bikéyahdi hólǫ́; áadi éí dziłtah dóó tsintah naaghá, áádóó éí tłʼéeʼgo dóó hííłchʼįʼgo naagháa łeh. Jį́įgo éí baʼáandi ałhosh. Ndaʼałkaahí dóó ééʼdeetįįhii éí "Tremarctos ornatus" deiłníigo dayózhí (tʼáá díí tʼéiyá shash "Tremarctinae"-jí atah yisdzoh).

Ánoolinígíí łahgo áshłééh

Díí shash éí bitsʼíís łizhin; biniiʼ éí łizhin dóó łigaigo naashchʼąąʼ, áádóó éí bítááʼ hadzígai. Bitsʼíís éí 5–6.5di adéesʼeez áníłtso, bitseeʼ éí dį́įʼdi asdzoh áníłnééz; 310–390 dahidídloʼ áníłdáás.[1]

Chʼiyą́ łahgo áshłééh

Shash bítááʼ łigaaígíí éí ałchozhgo naagháa łeh — tsin dóó hosh bineestʼąʼ dóó atʼaʼ yiltʼąąʼí bineestʼąʼ yiłchozh. Nánáá dáʼákaz łikaní dóó naadą́ą́ʼ dóó chʼil binááʼ yildeeł. Łahda atsįʼ yilghał ałdóʼ; naaldlooshii yázhí (naʼastsʼǫǫsí da, naʼashǫ́ʼii da) dóó bįįh dóó Shádiʼááhdę́ę́ʼ tłʼízí haalzheeh.


 bitsʼą́ą́dóó ééhózinii

  1. ^ Burnie/Wilson. Animal. Dorling Kinderley. London, Tótaʼ Dineʼé Bikéyah: 2011./n.179 góneʼ