Wikiibíídiiya

Ayání

Disambiguation.svg Díí kweʼé naaltsoos bikáaʼgi saad shijaaʼígíí éí ayání yaa halneʼ dooleeł. Béésh Bichʼahnii Bikéyahdę́ę́ʼ ayání ałdóʼ baa yídíiłtah shį́į́.


nihookááʼ naaldeehii
Ayání *
Status iucn3.1-NVlin6.svg
Bull Bison.jpg
Ndaʼałkaahí bikʼehgo
Bison bison
wolyé
Náhookǫsjí Kéyah Dah Siʼánígíí
naaldeehii daʼałchozhígíí
(ńdaʼatʼaałígíí)
Leefgebied bizon.JPG

Ayání éí naaldloshii bidił daazdoíjiʼ atah yiisdzo, áádóó éí Náhookǫsjí kéyah dah siʼánígíí tʼéiyá hólǫ́. Ndaʼałkaahí dóó ééʼdeetįįhii éí Bison bison deiłníigo dayózhí; díí saadígíí éí Gwíík Dineʼé bizaad átʼé, áádóó éí "béégashiikąʼ nahalinígíí" óolyé. Bilagáanakʼehjí bison éí doodaiiʼ éí buffalo wolyé. Ayání ndahalinígíí ałdóʼ Tó Wónaanídi Bilagáana Bikéyahdi dahólǫ́, áko ndi éí wisent dawolyé. Ałkʼidą́ą́ʼ ayání tʼóó ahayóí ńtʼę́ę́ʼ.

ÁnoolinígííEdit

 
Ayání beʼelyaaígíí, W.B.A. bibéeso (łitsoígíí) yikáaʼgi naashchʼąąʼ (2005 biyihah yę́ędą́ą́ʼ ályaa).

Ayání éí Náhookǫsjí Kéyah dah siʼánígíí yikááʼ ndaaldeehii tʼáá ałtso yilááh áníłtso; 900–2,200 dahidídloʼ áníłdáás. Náánáá éí neeznáaʼdi adéesʼeez áníłnééz. Ayání éí dibéłchíʼíigo naashchʼąąʼ dóó biyáázh éí łichííʼ. Bitsiitsʼiin nitsxaa; bikąʼígíí dóó baʼáádígíí tʼáá áła bideeʼ dahólǫ́. Bikąʼígíí éí baʼáádígíí yilááh ánáníłtso.

Ayání éí 20 nááhaigo hiná. Dąągo biyáázh yilchí.

Chʼiyą́Edit

Ayání éí tłʼoh dóó waaʼ yiłchozhgo naaghá; abínígo dóó hííłchʼįʼgo tʼéiyá ayą́.

Ayání dóó Béésh Bichʼahnii Bikéyahdę́ę́ʼ ayáníEdit

 
Tóʼííbézhí Hahoodzo bidah naatʼaʼí.

Ayání bitsą́ą́tsʼin ashdlaʼáadah; Béésh Bichʼahnii Bikéyahdę́ę́ʼ ayání bitsą́ą́tsʼin dį́į́ʼtsáadah tʼéiyá hólǫ́.[1] Náánáá Béésh Bichʼahnii Bikéyahdę́ę́ʼ ayání bijáád éí ayání bijáád yilááh áníłtso.[2]

 
1. Ayání
2. Béésh Bichʼahnii Bikéyahdę́ę́ʼ ayání
Dahináanii   Naaldeehii  Bíígháán Dahólónígíí  Biyaatsʼiin Dahólónígíí  Bidił Daazdoígíí dóó Daʼałtʼoʼígíí  Biishchʼid Dahólónígíí  Náhookǫs biyaadi Hadahóólįįdígíí  Bikéshgaan Naaki dóó Bikéshgaan Dį́įʼii  Ńdaʼatʼaałii bideeʼ dahólónígíí  Bideeʼtsʼinígíí  
Ayání dóó Béégashii


Ayánítsoh bighą́ą́ʼaskʼidígíí



Béégashiiʼilí




Béégashii



Béégashii bighą́ą́ʼaskʼidígíí




Hodíłchʼil béégashii





Tábąąh béégashii



Tábąąh béégashii ałchiní



Hodíłchʼil ayáníchilí




Tábąąh ayání




Ayání



Béésh Bichʼahnii Bikéyahdę́ę́ʼ ayání





 bitsʼą́ą́dóó ééhózinii
  1. ^ Knight, C. The Penny Cyclopædia of the Society for the Diffusion of Useful Knowledge. Society for the Diffusion of Useful Knowledge (Tótaʼ Dineʼé Bikéyah). 1835.
  2. ^ Sapp, Rick. Trophy Bowhunting: Plan the Hunt of a Lifetime and Bag One for the Record Books. Stackpole Books. 2006. ISBN 0-8117-3315-7


 Béésh Łichíʼii biyiʼdóó ił Nahazʼą́ baa Haneʼ