Jaaʼabaní

Jaaʼabaní ^*

Dahináanii

Naaldeehii

Bidoh Dahólónígíí

Bikʼiiz Naakiígíí

Bííghą́ą́stsʼǫǫd Dahólónígíí

Bíígháán Dahólónígíí

Biyaatsʼiin Dahólónígíí

Bidił Daazdoígíí dóó Daʼałtʼoʼígíí

Biishchʼid Dahólónígíí

Náhookǫs biyaadi Hadahóólįįdígíí

Jaaʼabaní dóó Jaaniłtsʼílí dóó bikʼéí

Náátsʼózídę́ę́ʼ jaaʼniłtsʼílí yił aheełtʼéhé yázhí

	Naakaii Łizhiní Bikéyahdę́ę́ʼ jaaʼniłtsʼílí yił aheełtʼéhé

	Nahatʼeʼiitsoh Bikéyahdę́ę́ʼ jaaʼniłtsʼílí yił aheełtʼéhé

	Náátsʼózídę́ę́ʼ jaaʼniłtsʼílí yił aheełtʼéhé ntsaaígíí

	Jaaʼniłtsʼílí yił aheełtʼéhé łitsooígíí

Jaaʼabaníchilí bíchį́į́h tʼáá łichíʼígíí

	Jaaʼabaní yázhí bitseeʼ áłtsʼózígíí

	Jaaʼabaní bitseeʼ áłtsʼózígíí

	(→ Tó wónaanídę́ę́ʼ atʼąąʼ yilchį́į́hí)

	(→ Łį́į́ʼ bikeeʼ yilchį́į́hí)

Naakaii Łizhiní Bikéyahdę́ę́ʼ jaaʼabaní bitʼaʼ nineezígíí

	Nahatʼeʼiitsoh Bikéyahdę́ę́ʼ jaaʼabaní bitʼaʼ nineezígíí

	Náátsʼózídę́ę́ʼ jaaʼabaní bitʼaʼ nineezígíí

Tó wónaanídę́ę́ʼ jaaʼabaní bitʼaʼ nineezígíí

	Jaaʼabaní gahzééʼí ntsaaígíí

	Jaaʼabaní gahzééʼí

	Jaaʼabaní binághah tʼáá halchíʼígíí

	Tsintah jaaʼabaní bidághaaʼ hólóní

	Tsinyiʼ jaaʼabaní bidághaaʼ hólóní

(→ Jaaʼabaní dadinilzhinígíí)

	(→ Jaaʼabaní bitseeʼ dahólónígíí)

	(→ Jaaʼabaní niłchxoní)

	Naakaii Bikéyahdę́ę́ʼ jaaʼabaní bijaaʼ łitsooígíí

	(→ Jaaʼabaní íiyisígíí)

(→ Mąʼii ndaatʼáʼii dóó bikʼéí)

Jaaʼabaní éí Bidił Daazdoígíí dóó Daʼałtʼoʼígíí dah yikahjí atah daasdzoh, áádóó éí nahasdzáán tʼáá siʼą́ą́ ńtʼę́ę́ʼ bikááʼgóó dahólǫ́, tʼáá hazhóʼó Shádiʼááhjí kéyah yistinígíí, ńléidi éí ádaadin. Ndaʼałkaahí dóó ééʼdeetįįhii éí "Chiroptera" deiłníigo dayózhi. Jaaʼabaní éí 1,400 bilááh anéelą́ąʼgo ałʼąą ádaatʼé.

Jaaʼabaní éí bitʼaʼ dahólǫ́, áádóó éí tłʼéeʼgo ndaatʼáa łeh. Tʼáá díí tʼéiyá naaldlooshii ndaatʼá (hazéí naatʼáʼii éí tʼóó ndaalkʼįh).

Jaaʼabaní éí bijaaʼ ntsaa dóó bílaʼ ayóo danineez, áádóó ałʼąą ádaníłtsogo ndaatʼá — jaaʼabaní ádaałtsʼíísí éí tʼóó tʼááłáʼíidi asdzoh^[?] áníłtso, jaaʼabanítsoh ("mąʼii ndaatʼáʼii" bee wójí) éí dį́įʼdi adéesʼeez^[?] ádaníłnééz. Nááná éí bitsʼíís ditłʼo, áádóó éí dibéłchíʼí dóó diłhiłgo ndaashchʼąąʼ łeh.